2 – Zelf kopen en ontwikkelen

Hoe regel je collectief eigendom en professionaliseer je de organisatie?
Veel tijdelijk gebruik van gebouwen is ontstaan doordat enthousiaste mensen kansen zagen voor zinnig gebruik van leegstand. Die zijn gewoon begonnen met verbouwen en werken. Op den duur moet de ontstane situatie natuurlijk worden geconsolideerd. Eigendom, sloop, regelgeving, financiering, het bouwen van een collectief met een organisatievorm. Er komen veel zaken bij kijken die niet noodzakelijkerwijs tot het interessegebied en de vaardigheid van de pioniers horen.

Centrale vraag: Herontwikkeling van een stedelijk gebied gaat ook over de omgang met eigendom en de waarde van het vastgoed, de grond en de publieke ruimte, met daaraan gekoppelde boekwaarden. Initiatiefnemers zijn steeds vaker bereid om (een deel van) het vastgoed aan te kopen, maar tegen welke waarde en hoe om te gaan met gedeeld eigenaarschap?

Met een presentatie van:
Martine Zoeteman – De Besturing – Den Haag (DCR)
Gespreksleiding: 
Hilco van der Wal – H-team
Tafelgasten:
Jeroen Carels – De Gruyter – Den Bosch (DCR)
Harmen Zijp – De War – Amersfoort  (DCR)

Verslag van de sessies Zelf kopen en ontwikkelen:
Veel tijdelijk gebruik van gebouwen is ontstaan doordat enthousiaste mensen kansen zagen voor zinnig gebruik van leegstand. Maar bij een herbestemming komen veel zaken kijken die niet noodzakelijkerwijs tot het interessegebied en de vaardigheid van de pioniers horen. Hoe groei je van een collectief kunstenaars, ontwerpers en andere creatieve ondernemers in kinderschoenen (‘Calimero’) naar een geaccepteerde, ondernemende partij?

Wanneer een creatieve broedplaats verandert in een collectief dat zich manifesteert als professionele ontwikkelaar is het in het begin zoeken naar de juiste houding ten opzichte van elkaar, richting de eigenaar van het pand (vaak de gemeente) en de lokale politiek. En dit zoeken naar rol en verhouding geldt andersom ook. Een belangrijke eerste stap hierbij is dat het collectief zichzelf serieus neemt en een businessmodel ontwikkelt dat aansluit bij de identiteit en dynamiek van de groep. Het is in de beginfase van herbestemming raadzaam als collectief de hulp in te roepen van een professional op het gebied van vastgoedtransacties.

Initiatiefnemers van projecten zijn vaak lokaal goed geworteld. Dat is weer een pre ten opzichte van de professional die van elders ingevlogen wordt. Breng het (politieke) krachtenveld in een gebied in kaart, begrijp ook de andere opties die gemeente heeft en de financiële belangen. Weet goed te beargumenteren hoe waardevol je kunt zijn op een plek en vertaal het project zo dat het aansluit bij ambities van de verantwoordelijke wethouder. Stel ook een meerjarenplanning op en neem in je exploitatie beheerkosten mee. Een gedegen voorbereiding en professionele opstelling is ook prettig voor de gemeente en eigenaar van het pand.

Verslaglegging: Marieke Berkers met medewerking van Koen Vos. Lees het volledige verslag.